شنبه ۰۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
۱۵۰ سال پیش حاج سیاح فهمید و رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد نمی‌فهمند؟
هرچند متن منعکس شده به خاطرات دوره ناصری و تعامل و تقابل حاج سیاح با ناصرالدین شاه پرداخته است، اما مقصود روایت گویی تاریخی نیست. تاکید بر اهمیت حفظ ارزش پول ملی است که یک شهروند ایرانی در ۱۵۰ سال پیش متوجه آن شده بود و الان شاهدیم که حساسیت کافی در رئیس کل بانک مرکزی، وزیر اقتصاد، نمایندگان مجلس و با کمال صد‌ها تاسف، حتی رئیس جمهور برای حفظ آن وجود ندارد. کسری بودجه در ایران دو منشا حقوق کارکنان دولت (دو سوم نیرو‌های استخدام شده فعلی، مازاد بوده و می‌بایست با راه اندازی دولت الکترونیک، کنار نهاده شوند)، بی انضباطی مالی از دو جهت کم توجهی به اولویت‌های هزینه کردی و بی توجهی مقابله با فساد مالی مدیران دولتی دارد. در بحث بودجه شرکت‌های دولتی با ضعف شدید نظارت مواجه هستیم. اگر آقای رئیس جمهور از حرف مان ناراحت نمی‌شود، حاضریم کل بودجه را کنترات برداریم و بدون کسری تحویل دهیم. منتهی مجوز و اختیار بدون شرط قطع دست هرچه غارتگر را تقاضا داریم. دولت الکترونیک را مستقر می‌کنیم و نیمی از بودجه دولتی بدلیل پرداخت بالغ بر ۸۰ درصد بودجه به حقوق کارکنان آزاد می‌شود. رسیدگی به بودجه شرکت‌های دولتی هم ادبیات خودش را دارد و خصوصا با ده شرکت اول با تاکید بر نفتی ها، کار‌ها داریم. بعضی‌ها را باید به گشنگی انداخت تا بفهمند با سو مدیریت اجرایی، با سرنوشت مابقی مردم کشورشان چه‌ها که نکردند.
کد خبر: ۳۹۴۴۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۷
تفکر در تاریخ و عبرت ها برای راه یابی تمدنی:
درک ما از ناصرالدین شاه و عصر قاجاریه، تا حد زیادی متاثر و محدود به متون تاریخی تدوین شده در دوره پهلوی هاست. به همین دلیل، شاید به بسیاری از زوایای پنهان این دوره که به تعبیر احمد سیف «قرن گمشده» است، وقوف کامل نیافته ایم. به عنوان مثال، در نگاه اغلب ما، ناصرالدین شاه، فردی ابله، فرومایه، مذبذب، زن باره و فاسدی است که کار اصلی اش وطن فروشی و نخبه کشی و ساخت و پاخت با روس و انگلیس، و اوج دنائتش قتل امیر کبیر مظلوم بود. اما از کنار این پرسش هم نمی توان گذشت که که اگر او چنین بود (که واقعا هم بود)، چگونه توانست ۵۰ سال بر ایران حکومت کند؟ آن هم در دوره ای که وزش و لرزش انقلاب صنعتی انگلیس و انقلاب سیاسی فرانسه، تمام دول و ملل دنیا را دستخوش تغییرات و دگرگونی های عمیق سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کرده بود!واقعیت این است که ناصرالدین شاه قاجار، برخلاف تصویری که از او غالب شده است، انسان ناآگاه و بی خبری نبود و در قیاس با شاهان قاجار و اکثر شاهزادگان و والیان وقت، حتی یک سر و گردن هم در آشنایی با اوضاع جهان و ظرایف عرصه سیاست ایران، از آنها بالاتر بود. همه هنرهای زمانه از شعر، نقاشی، خطاطی و خطابه خوانی گرفته تا تیراندازی، سوارکاری، نویسندگی و دلربایی را در خود داشت، الا یک هنر؛ «هنر حکمرانی و حکمروایی»! او بیش از چگونه حکومت کردن، «چگونه در قدرت ماندن» را بلد بود و این هنر سیاه را به بهترین شکل و با بدترین روش به کار بست. با لطایف الحیلی خودش را در دل توده ها و چشم نخبگان فرو کرد و همه را فریب داد تا خودش بی رقیب بماند.
کد خبر: ۳۹۴۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۷
امیر ناظمی:
چرا تصویر مظفرالدین‌شاه با واقعیت کارنامه او تا این اندازه متفاوت است؟ آیا همچنان تصویر ما ایرانیان از یک حاکم مقتدر، حاکمی بی‌رحم است که در برابر مردم می‌ایستد؟ آیا پیشتازی دوره ناصری ، زمینه ساز هم پذیری های دوره مظفری را فراهم ساخته بود؟ چرا محمدعلی شاه ( فرزند مظفر الدین شاه)، واگشت به رویکرد استبدادی در کشور داری را برگزید و مجلس را به توپ بست و مشرطه خواهان را آواره نمود؟
کد خبر: ۳۹۳۹۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۳۰
ناآشنایی مدیران شهری با بافت تاریخی شهر؛
یک کارشناس گفت: «پروژه‌ی ۱۵ ساله احیای میدان توپخانه به سمت یک فضای تاریخی و مرکزی شهر متوقف شده و ساخت ساختمان بلدیه ادامه پیدا نکرد و سنگ‌فرش‌ها با آسفالت جایگزین شدند. مدیران مربوطه جدید با حوزه‌های گردشگری و بافت تاریخی ناآشنا هستند.»
کد خبر: ۳۸۷۸۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۷
نه فتحعلی شاه نه محمدشاه قاجار؛
فتحعلی قاجار که حرمسرای بزرگش معروف است بی‌خودی به مرد شماره یک تجزیه ایران مشهور شده است؛ بیشتر به‌خاطر عهدنامه ترکمانچای. ولی این یک اشتباه تاریخی است و رکورددار تجزیه ایران فرد دیگری است. محمدشاه قاجار بیشتر از فتحعلی، ایران را تجزیه کرده است. ولی رکورددار اصلی فرد دیگری است؛ ناصرالدین قاجار که به‌تن‌هایی بیش از ۲ میلیون کیلومترمربع از خاک ایران را تجزیه کرد. در دوره ناصری ، انگلیسی‌ها با عهدنامه پاریس ۶۳۰ هزار کیلومترمربع شامل هرات و بخش‌هایی از افغانستان را از ایران جدا کردند و با عهدنامه گلداسمیت نیز بخش‌های بزرگی از بلوچستان و شرق ایران را به مساحت ۳۵۰ هزار کیلومترمربع از ایران قاجاری تجزیه کردند. بعد هم پیمان آخال بسته شد که از نظر مساحت رکورددار قرارداد‌های جدایی از ایران است و ماجرایش این است: «پیرو انعقاد این پیمان آسیای میانه، خوارزم، خیوه، شرق مازندران و مرو، سمرقند و بخارا از خاک ایران جدا شد.
کد خبر: ۳۸۵۴۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
سعید طاووسی مسرور؛
سعید طاووسی مسرور، استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: مقتل‌نگاری قاجاریه ادامه مقتل‌نگاری دوره صفویه است و بُعد منفی آن بیشتر تداوم یافته؛ یعنی افراط در جنبه مصیبت بیشتر شده است و کمتر به چرایی و اهداف امام حسین (ع) پرداخته شده است. در این مقاتل صرفا به این توجه شده که حضرت چگونه کشته شد و چه کسی و چگونه فلان ضربه را زد و آن هم عمدتا براساس گزارش‌های شفاهی است.
کد خبر: ۳۸۲۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
تاریخ نقاشی پر از نقصان و پرش؛
صادقانه بگویم ما در ایران هنوز به تاریخ نقاشی مدون و بی‌غرضی نرسیدیم. هنوز تاریخ اجتماعی و سیاسی نقاشی در ایران نداریم. تاریخ نقاشی ایران مملو از پرش و نقصان است. از کمال‌الملک چند ده مقاله و کتاب منتشر شده است، مجددا همان‌ها را با آب و تاب تکرار می‌کنیم، اما حاضر نیستیم که تحقیق منصفانه و غیرمتعصبانه‌ای درباره او منتشر کنیم. درباره مزین‌الدوله، مصورالملک، مصورالممالک و ده‌ها نقاش دیگر هنوز اطلاعات منصفانه‌ای در تاریخ نقاشی ایران به ثبت نرسانده‌ایم. جواب ساده است، چون به‌درستی نوشته نشده و کمتر کسی نیز زحمت بررسی آنها را به خود نمی‌دهد، ناگزیر عده زیادی از هنرمندان از گردونه تاریخ نقاشی سانسور و حذف می‌شوند. تابلو‌های کمال‌الملک را در موزه‌ها به نمایش می‌گذاریم؛ اما تابلو‌های مزین‌الدوله و مصورالممالک و مصورالملک را در انبار موزه‌ها در بدترین شرایط نگهداری می‌کنیم که به فراموشی مطلق سپرده شوند. تنها یکی دو دلیل برای این مسائل وجود ندارد.
کد خبر: ۳۷۶۵۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۲
دوره قاجاریه؛
در رابطه با این که چه تعداد از افراد به این شیوه به کام مرگ شتافتند، آمار دقیقی وجود ندارد، اما گفته می‌شود میرزا محمدخان سپهسالار و میرزا حسین‌خان مشیرالدوله قزوینی و حسینقلی خان ایلخانی بختیاری از جمله مهمی افرادی بودند که با نوشیدن قهوه قجری حذف شدند.
کد خبر: ۳۶۰۳۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۱
بانک شاهنشاهی؛
استفاده از اسکناس در دوران قاجار اولین بار از سوی بانک شاهنشاهی در ایران رایج شد. پس از انقلاب اسلامی و به موجب لایحه ملی‌شدن بانک‌ها تمامی فعالیت‌های بانک شاهنشاهی ایران به بانک تجارت واگذار شد.
کد خبر: ۳۴۸۳۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۵
گفتگو با عبدلله انوار:
جنگ‌ها، قحطی‌ها و بیماری‌های همه‌گیر معمولا ردپایی بر تاریخ و ادبیات ما می‌گذارند. کرونا نه فقط در کشور ما، بلکه در تمام جهان تحولی ایجاد کرد. مطمئنا این تحول جهانی در ادبیات و آثار نویسندگان ما هم تأثیر خواهد گذاشت.
کد خبر: ۳۴۳۳۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۰
به همت دانشکده هنر دانشگاه سوره؛
نخستین نشست از سلسله وبینار‌های هنر قاجار با عنوان «ظرفیت‌های مطالعاتی کمتر دیده شده هنر قاجار» به همت گروه نقاشی دانشکده هنر دانشگاه سوره و با همکاری معاونت پژوهشی، به صورت مجازی در دانشگاه سوره برگزار شد.
کد خبر: ۳۴۰۱۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۰
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران:
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به منظور جمع‌آوری، غنابخشی و حفظ اسناد ملی، ۱۲ مجموعه اسنادی با قدمت ۲۳۰ سال را پس از کارشناسی، ارزیابی و قیمت‌گذاری خریداری کرد.
کد خبر: ۳۲۹۱۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۳
خانه‌هایی که کافه می‌شوند؛
گاهی اطلاعات تاریخی برخی از بناهای واجد ارزش دستخوش یک کار اقتصادی می‌شود اما مهم آن است که برای اهمیت دادن به یک بنا و رونق کسب و کار ، آن را منسوب به یک شخصیت تاریخی بدون سند متقن نکرد.
کد خبر: ۳۱۷۸۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۹
کارشناسان پاسخ می‌دهند
مهدی یوسفی گفت: اساسا چندان عقلانیت در بازی علم طی این صدو پنجاه سالی که در ایران طی شده، نمی‌تواند اثرگذار باشد.
کد خبر: ۳۱۳۷۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۵
گفتگو با سعاد پیرا؛
سعاد پیرا: امین‌السلطان در دوران مظفری دایره عمل گسترده‌تری می‌یابد، اما زمانه هم دیگر مانند زمانه ناصری نیست. در همین نامه‌ها که مربوط به دوران مظفرالدین‌شاه هستند، شما می‌توانید شخصیت امین‌السلطان را ببینید. در یکی از نامه‌ها در مورد وضعیت مملکت و اوضاع اقتصادی می‌نویسد و پس از اشاره به افزایش محصول گندم در همین سال، او به شاه اظهار می‌داردکه باید برای غلات انبار داشته باشیم.
کد خبر: ۳۱۳۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
در حضور مظفرالدین‌شاه قاجار؛
نخستین جلسه دوره اول مجلس شورای ملی ۱۴ مهر ۱۲۸۵ برابر با ۶ اکتبر ۱۹۰۶ در کاخ گلستان و در حضور مظفرالدین‌شاه قاجار گشایش یافت. مجلس شورای ملی در جریان جنبش مشروطه و بر پایه اولین قانون اساسی ایران تشکیل شد و همراه با مجلس سنا، در حکم پارلمان ایران بود.
کد خبر: ۳۰۳۹۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۴
تصاویر مراسم عزاداری در زمان قاجار؛
قدیمی ترین صدای ضبط شده از نوحه خوانی و تصاویر مراسم عزاداری در زمان قاجار را ببینید.
کد خبر: ۲۹۵۹۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۲
نقد و بررسی یک کتاب
رضا منصوری گفت: هنوز علم مدرن را در ایران درک نمی‌کنیم و در حد مدرسه باقی ماندیم چه برسد به دارالفنون که در گذشته در حد یک دبیرستان بوده است.
کد خبر: ۲۹۳۷۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۱
تکرار مفقود شدن اشیا تاریخی
خبر‌ها از مفقود شدن یا شاید سرقت یکی از آلبوم‌های ارزشمند کاخ گلستان حکایت می‌کنند.
کد خبر: ۲۹۲۲۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۴
مخاطرات راه سوم
روشنفكري ديني يا نوانديشي ديني يا دين‌انديشي متجدد، با همه اختلافاتي كه مي‌توان ميان اين سه عنوان قائل شد، يكي از مهم‌ترين و اثرگذارترين جريان‌هاي فكري در ايران معاصر است.
کد خبر: ۲۸۲۴۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۸